Thursday, January 11, 2007

Πολιτισμός 2



'Πολιτισμός' : Το σύνολο των πνευματικών και υλικών αγαθών μιας κοινωνίας.

Έτσι, ορίζουν κάποια έγκριτα λεξικά τον όρο. Και δεν είμαι φιλόλογος ούτε τόσο εξυπνάκιας για να αμφισβητήσω Μπετενιώτες και Μαρωνίτες.

Κάποιος καθηγητής μου, όμως, στο υπέροχο Γυμνάσιο που είχα την τύχη να παιδευτώ, μας είχε αναλύσει ότι προέρχεται από το 'πολιτίζω', δηλαδή 'ποιώ κάποιον πολίτη'. Αυτό νομίζω ότι αποδίδει περισσότερο την αλήθεια και είναι σαφώς η έννοια που οι αλλοδαποί αποδίδουν με τη λέξη 'civilization' ενώ η επικρατήσασα εδώ έννοια αποδίδεται από τους ξένους ως 'culture'.

Προσπαθώντας να το κάνω απλοϊκό στο μυαλό μου, αναρωτήθηκα πώς δημιουργήθηκε η πρώτη αγέλη-κοινωνία-πόλη από τους τότε σπηλαιανθρώπους που ζούσαν κατά μόνας ή έστω σε μικρές οικογένειες. Βασικά ένστικτα πρέπει να λειτούργησαν όπως, η ανάγκη για τροφή και η ασφάλεια των ατόμων από τον καιρό, τα αγρίμια και τους άλλους ανθρώπους. Μαζώχτηκαν, λοιπόν, 'συναγελάστηκαν', πέντε, δέκα, τριάντα, εκατό. Άντρες, γυναίκες παιδιά.
Και τώρα;

Δύο τα προβλήματα της νέας κοινωνίας.
Επιβίωση και Συμβίωση.
Με σκοπό την καλύτερη Διαβίωση.
Για την επιβίωση έπρεπε να εξασφαλιστεί στέγη και τροφή, είτε από το κυνήγι είτε με την καλλιέργεια της γής. Άρα ΑΝΑΓΚΗ πρώτη, η εξασφάλιση του ΖΩΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ που θα παρείχε τη στέγη, τα θηράματα και τα καλλιεργήματα.
Αν στον χώρο αυτόν έμπαιναν και γειτονικές κοινότητες καρπούμενες τα θηράματα και τα καλλιεργήματα, ο κίνδυνος να μην καλυφθεί η ΑΝΑΓΚΗ της επιβίωσης ήταν μεγάλος.

Για τη συμβίωση έπρεπε να γίνει καταμερισμός καθηκόντων και υποχρεώσεων στον κάθε πολίτη της κοινωνίας ανάλογα με τις σωματικές και πνευματικές ικανότητες και ιδιαιτερότητες.
Άρα, ΑΝΑΓΚΗ δεύτερη, η θέσπιση ΚΑΝΟΝΩΝ που θα ορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του καθενός.

Αυτά για το "ζην" και το "συζήν". Που εξασφαλίζουν το "ευ ζην".
Αυτή η απλοϊκή περιγραφή, δίνει μια πρώτη εκδοχή/ερμηνεία του όρου 'πολιτισμός' ως

'το σύστημα με βάση το οποίο αριθμός ανεξάρτητων μεμονωμένων ατόμων γίνονται αλληλεξαρτημένοι πολίτες με συγκεκριμμένα καθήκοντα, συγκεκριμένες υποχρεώσεις και συγκεκριμμένα δικαιώματα με σκοπό την εξασφάλιση της κοινωνίας από εξωτερικούς κινδύνους, τη διασφάλιση της ομαλής συμβίωσης και την επίτευξη καλύτερων συνθηκών διαβίωσης'.

Είναι, δηλαδή, κατά την άποψή μου, ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΩΝ (θεσμών, κανόνων, δικαιωμάτων, υποχρεώσεων) απαραίτητων για τη λειτουργία της κοινωνίας και την εξασφάλιση της επιβίωσης, ομαλής συμβίωσης και καλύτερης διαβίωσης ΟΛΩΝ των μελών της.

Παραλλαγές Πολιτισμού είναι όλοι οι θρησκευτικοί και πολιτικοί '-ισμοί' (Σοσιαλισμός, Φασισμός, Φιλελευθερισμός, Χριστιανισμός, Βουδισμός, Μωαμεθανισμός κλπ) εφόσον είναι εκδοχές οργάνωσης της κοινωνίας και κατανομής καθηκόντων, υποχρεώσεων και δικαιωμάτων.
Ο απαραίτητος σε κάθε οργανωμένη κοινωνία χώρος που απαιτείται για την λειτουργία της ίσως και να εξηγεί τον όρο Πατρίδα που τον έχουμε παραφορτώσει με συναισθηματικές αόριστες παραμέτρους, περισσότερο για πολιτική εκμετάλλευση.

Αυτά για σήμερα.
Επειδή αρκετοί συμπλόγκερς έχουν σπουδές κοινωνιολογίας και ενδεχομένως οι απλοϊκές αυτές απόψεις μου ίσως και να μην ισχύουν, παρακαλώ για τα σχόλιά σας και την ενδεχομένως διαφορετική εκδοχή σας περί του ορισμού του Πολιτισμού.

Έπεται συνέχεια.

Labels:

17 Comments:

At Fri Jan 12, 10:12:00 AM, Blogger allmylife said...

μάλιστα η ανάγκη, όπως πολύ σωστά και καθόλου απλοικά το θέσατε.
η ανάγκη που οδηγεί στην τρομοκρατία των -ισμών...

να προτιμήσω και να αντιτάξω στον
"πολιτισμό" μας τον "σεβασμό"
μπορώ;
γιατί αποτελεί προυπόθεση και κανόνα του;
γιατί απουσιάζει;
από το ήθος και το έθος μας;

Καλημέρα.
:)

 
At Fri Jan 12, 10:44:00 AM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

καλημέρα allmylife, να τον αντιτάξεις, στον σημερινό (απο)"πολιτισμό" μας. Κι εγώ μαζί σου.
Ως ΑΞΙΑ, νομίζω ότι εμπεριέχεται (είναι ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ) στον βασικό ορισμό του πολιτισμού που προσπαθώ να βάλω ως κοινή βάση συμφωνίας για τη συνέχεια της κουβέντας πριν φτάσουμε να αναλύουμε το σήμερα.

 
At Fri Jan 12, 11:23:00 AM, Anonymous Anonymous said...

Χωρίς να έχω λάβει τυποποιημένες γνώσεις κοινωνιολογίας, η ανάλυσή σου και οι προσδιορισμοί / περιορισμοί που θέτεις μου φαίνονται στη σωστή κατεύθυνση. Και καθόλου αφελείς.

Η απορία μου είναι επί του πρακτέου: πόσα μέρη θα το κάνεις το κείμενο;

Καλημερούδια.

 
At Fri Jan 12, 12:05:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Μπαμπάκη, ένα δυό ακόμη και μετά νομίζω ότι το ζουμί θα βγεί από τα σχόλια, 'καλά' και 'κακά'.
Απλά ξεκίνησα έτσι βήμα βήμα για να μη χαθώ στις παραμέτρους του σημερινού χάους και να προσεγγίσω κάποια δεδομένα αποδεκτά από την πλειονότητα πριν απλώσουμε το μακρύ μας και το κοντό μας. :)

 
At Fri Jan 12, 04:07:00 PM, Blogger Кроткая said...

Παρμβαίνοντας στην συνομιλία σου με την Allmylife, να τποσημειώσω ότι εσύ μιλάς για το ιδεατό και εκείνη για το πραγματικό, σωστά?

Το ζήτημα είναι: υπάρχει περίπτωση να ταυτιστούν τα δύο αυτά, άραγε;

Καθόλου απλοϊκά δεν τα έθεσες. Ξαφνικά, μου ήρθαν στο μυαλό οι εκθέσεις που γράφαμε στη Δέσμη μόνο και κάπως μου'ρθε αυτό....

 
At Fri Jan 12, 04:28:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Σωστά αλλά, όχι απολύτως. Και οι δυό μιλούμε για το πραγματικό. Η allmylife, απλώς 'γρήγορη', έκανε άλμα στην πραγματικότητα του 'πολιτισμού' του σήμερα, ενώ εγώ προσπαθώ να απεικονίσω την πραγματικότητα της έννοιας του όρου για τη διαμόρφωση της πρώτης κοινωνίας.

 
At Fri Jan 12, 04:41:00 PM, Blogger Pan said...

Ως συνήθης καθυστερημένος, θέλω να πω κάτι για το προηγούμενο ποστ. Γι'αυτό, σε κανα διήμερο και βλέπουμε. Να το 'χωνέψω' πρώτα.
Λοιπόν, δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι από τους πεσόντες- δηλαδή οι ήρωες - του ναυτικού στον Δεύτερο Παγκόσμιο ήταν όλοι 'αλητεία' του κερατά. Δες Βασίλειος Λάσκος, το τρανότερο παράδειγμα. Τους άλλους ποιος τους χέζει...

 
At Fri Jan 12, 04:55:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Pan, δεν διαφωνώ, μόνο η λέξη 'ήρωας' με ενοχλεί γιατί έτσι ανεβάζουμε σωστούς επαγγελματίες και ρομαντικούς ανθρώπους σε ένα βάθρο που δεν μπορεί να φτάσει άλλος άνθρωπος. Και, πίστεψέ με, Λάσκοι υπάρχουν αρκετοί και σήμερα. Αλλά συζήτηση περί 'ηρώων' αργότερα. Προηγείται ο πολιτισμός και δη ο θαλασσινός. :)

 
At Fri Jan 12, 05:00:00 PM, Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Μεγάλο θέμα ανοίγεις φίλε ημίαιμε.
Περιμένω τη συνέχεια, να κερδίσω και χρόνο (γιατί έχει πέσει τρελή δουλειά), να μπω κι εγώ στην κουβέντα :-)

 
At Fri Jan 12, 05:36:00 PM, Blogger o kairos said...

Καπετανιε,δεν υπαρχει ορισμος του πολιτισμου.Αυτο που για εναν λαο ηταν ή ειναι πολιτισμος,για εναν αλλον ηταν ή ειναι βαρβαροτητα.Ο κανιβαλισμος,η αιμομειξια,η πολυγαμια,η αυτοδικια,η ενταση του τονου της φωνης,ο πολεμος,η ιδιωτευση,η κρεοφαγια και ενα σωρο πραγματα που δεν φτανει η μπλογκοσφαιρα να τα αναφερει κανεις.Αυτο που για μας σημερα ειναι πολιτισμος-με την καλη εννοια παντα-για καποια προγονικα μας φυλλα ηταν βαρβαροτητα.Ή το αντιθετο.Και παει λεγοντας.Οι επικρατουσες αναγκες κατα καιρους διαμορφωνουν και τις επικρατουσες ηθικες,που με τη σειρα τους αναδεικνυουν κατι σε πολιτισμο.Πολλες Αξίες ειναι διαχρονικες και αλλες ειναι πανανθρωπινες.Γιατι ειναι Χρησιμες στη συμβιωση των ανθρωπων.Χρησιμες για το συνολο,ειναι μια παραμετρος-κλειδι.Ομως,μια συζητηση για το τι ειναι πολιτισμος γενικα δεν θα οδηγησει πουθενα κατα τη γνωμη μου,για τους λογους που προειπα.Μια συζητηση,που θα οδηγουσε καπου ειναι να βρουμε ποια πραγματα ειναι εκεινα,που οριζουν τον ΔΙΚΟ ΜΑΣ πολιτισμο.Αυτων που ειμαστε εδω σημερα.Με ολα τα χαρτια στο τραπεζι.Να σαι καλα.

 
At Fri Jan 12, 06:27:00 PM, Blogger Pan said...

Χρησιμοποίησα το παράδειγμα κυρίως ως προς την πλευρά του 'Μόνιμοι που είτε δεν ήξεραν από τέτοια (υπάρχουν πιστέψτε με) ή σε δυσμένεια ευρισκόμενοι για οποιονδήποτε λόγο που μπορεί να φανταστεί κανείς για δημόσιους υπαλλήλους.
Κάποιοι στρατευμένοι που όχι μόνο δεν είχαν δόντι αλλά πολλοί είχαν κι ένα Φάκελο ΝΑ με ποινικά αδικήματα και ΔΕΝ είχαν ταυτότητα της τοπικής Κλαδικής. (το χρώμα ανά εποχές αλλάζει, εκείνη την εποχή αν ήταν πράσινο ΔΕΝ έπαιρνες μετάθεση για το ΑΚΤΙΟ.'
Εντέλει αποδεικνύεται ότι αυτοί είναι που κάνουν σωστά την δουλειά που τους ανατέθηκε, ασχέτως του χώρου.

 
At Fri Jan 12, 07:03:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Pan, κατάλαβα και δεν διαφωνώ. Το αντίθετο. Κι έχεις δίκιο και για τον Λάσκο. Στα επίθετα λίγο είμαι πιό πταγματιστής χωρίς να μειώνω την ιδιαίτερη αξία του καθενός. :)

Καιρέ μου, 'φούσκωσες' πάλι σαν καταιγίδα στις Σποράδες ξαφνική. ΟΛΑ όσα λες νομίζω ότι χωράνε στον βασικό (πρωτόγονο αν θες) ορισμό του πολιτισμού που υπέθεσα. Ή όχι;
Συμφωνώ 100% με το σχόλιό σου. Στο επόμενο ποστ ακολουθούν δείγματα διαχρονικών ΑΞΙΩΝ που υπάρχουν ακόμη και σήμερα πεταμένων ...στη θάλασσα. Σορυ για το δασκαλίστικο ύφος του κειμένου αλλά το προχωράω έτσι για δική μου ευκολία (μη χαθώ στο πέλαγο των παρενθέσεών μου)

 
At Fri Jan 12, 10:22:00 PM, Blogger σχολιαστής said...

Δεν ανεβάζεις το υπόλοιπο με τη μία ακόμα κι αν βγεί σεντόνι, για να μη σχολιάζουμε τα επιμέρους;

 
At Fri Jan 12, 10:47:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Ευπειθώς αναφέρω ότι το, σχεδόν, έκανα κύριε Σχολιαστά! :)

 
At Fri Jan 12, 10:47:00 PM, Blogger herinna/ said...

Αν είχα διαβάσει πρώτα αυτό εδώ θα περίμενα και το τελευταίο πριν ρίξω το σχόλιο στο επόμενο. Όμως μου άρεσε πάρα πολύ τόσο ως προς τη διατυπωσή του όσο ως προς την ουσία του το κείμενο που διάβασα για το πλοίο-πόλη.
Θα περιμένω και τα άλλα; Έχει άλλα;

 
At Fri Jan 12, 10:53:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Ελένη μου, η κουβέντα ξεκίνησε με αφορμή το σήριαλ περί θητείας των επωνύμων κλπ. Θεώρησα καλό να δώσω μια εικόνα θητείας με το Πολιτισμός 1 (από κάτω) σε αντιδιαστολή με τις 'ηρωικές' ιστορίες της πιάτσας για να δείξω ότι όλα εξαρτώνται από εμάς.
Το επόμενο θα είναι κάποιες σκέψεις για τη θητεία.

 
At Fri Jan 12, 11:05:00 PM, Blogger herinna/ said...

Περιμένω

 

Post a Comment

<< Home