Πολιτισμός 3

Ας πάρουμε λοιπόν μαζί μας τον ορισμό του πολιτισμού και ας ...μπαρκάρουμε.
Σε ένα οποιοδήποτε πλωτό σκαρί. Πολεμικό, εμπορικό, ψαράδικο, ιστιοπλοϊκό ή μηχανοκίνητο. Αρκεί να έχει πάνω από δυό άτομα πλήρωμα.
Έχουμε την πόλη, το πλοίο.
Έχουμε τους πολίτες, το πλήρωμα.
Έχουμε τον σκοπό, το ταξίδι για ψάρεμα ή μεταφορά εμπορευμάτων ή και απλά τη διασκέδαση.

Έχουμε μια κοινωνία πολιτών, δηλαδή, που πρέπει να επιβιώσει, να συμβιώσει, να διαβιώσει με όσο το δυνατό καλύτερους όρους και να εκπληρώσει τον σκοπό της ύπαρξής της για το κοινό καλό.

Το ότι σας έμπασα στη θάλασσα, δεν είναι συμπτωματικό ή αυθαίρετο γούστο μου.
Ειναι γιατί έχω την πεποίθηση ότι ο πολιτισμός που εφευρέθηκε και εφαρμόσθηκε στις πρώτες κοινωνίες γύρω από τις ακτές της Μεσογείου και κυρίως του 'κλειστού' Αιγαίου είχε ως βάση τις Αρχές και Αξίες που διέπουν τη λειτουργία ενός πλοίου στη θάλασσα. Κι αυτό επειδή ο ζωτικός χώρος της τότε κοινωνίας ήταν κατά κύριο λόγο η θάλασσα.

Το πλοίο είναι η πόλη της οποίας οι πολίτες είναι ασφυκτικά αλληλεξαρτώμενοι.
Για πολλούς λόγους με πρώτο και κύριο το ένστικτο της επιβίωσης.
Όταν ο καπετάνιος πεί 'ΟΛΟ ΔΕΞΙΑ τιμόνι' δεν μπορεί να συσταθεί επιτροπή και να γνωμοδοτήσει επί της ...προτάσεως γιατί απλούστατα το πλοίο θα έχει τρακάρει και θα ταξιδεύει καθέτως προς τον βυθό με ΟΛΟ το πλήρωμα. Έτσι, ο καπετάνιος ΟΣΟ ΚΥΒΕΡΝΑ (για το ταξίδι που τον επέλεξε το πλήρωμα) ΕΧΕΙ ΠΑΝΤΑ ΔΙΚΙΟ. Ακόμα κι όταν έχει άδικο!
Ο Καπετάνιος είναι ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ ο μετά το Θεό Προφήτης. Δεν υπάρχει δικαστής, δεν υπάρχει αστυνόμος, δεν υπάρχει παπάς, υπάρχει ΕΝΑΣ, επιλεγμένος από τους υπόλοιπους, αναγνωρισμένος από τους υπόλοιπους ότι θα είναι Ο ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ.
Με τα δικαιώματα και τις εξουσίες όλων των προαναφερθεισών Θεσμικών Αρχών.
Με δικαίωμα ζωής και θανάτου επί των ...συνεταίρων του.
Αφού, ακόμη και στα κουπιά των πλοίων της εποχής κάθονταν νέοι της κοινωνίας, και όχι σκλάβοι ή μισθοφόροι, κι όλα τα μέλη του πληρώματος ήταν συνέταιροι στο φορτίο με συγκεκριμένο ποσοστό (ακόμα και σήμερα μερικοί νησιώτες εφοπλιστές δίνουν πόντους από τα καράβια στα πληρώματα και μερικοί καϊκτσήδες μερίδιο απ' την ψαριά στους αλιεργάτες-πληρώματα).
Σημ: Γι αυτό οι περισσότεροι θέλουν Φιλιππινέζους και Αιγύπτιους που ΔΕΝ ζητούν μερίδια και πόντους όπως οι Έλληνες...
Ο Καπετάνιος με τα χίλια δικαιώματα, ο απροσπέλαστος στην ιεραρχία της κοινωνίας, όμως, εξαρτάται κι αυτός, όπως και οι υπόλοιποι, και από τον τελευταίο Ναύτη που -ας πούμε- κάνει χρέη οπτήρα (παρατηρεί τα πέριξ μην πέσει σε κανα δέντρο -επιπλέουν και τέτοια μετά τις μπόρες στο Αιγαίο/τα κατεβάζουν τα ποτάμια!) και, ΑΝ ΚΟΙΜΗΘΕΙ στο πόστο του, το πλοίο αύτανδρο με όλη την ιεραρχία του θα πάει να αναπαυθεί στον βυθό.

ΑΛΛΗΛΟΣΕΒΑΣΜΟΣ. Η μαγική λέξη που στο πλοίο ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ από μόνη της γιατί αν δεν ισχύσει τίθεται σε κίνδυνο η επιβίωση, το ζην, της πόλης.
Οι μισοί πρέπει να αναπαύονται για να αναλάβουν ξεκούραστοι τις θέσεις τους στον χειρισμό του πλοίου όταν θα ...αναπαύονται οι άλλοι. Εαν δεν σέβεται κάποιος την ανάγκη ανάπαυσης του άλλου, διακινδυνεύει το ζην ΟΛΩΝ, και το δικό του, βεβαίως.

Όλοι πρέπει να συμμετέχουν στην καθαριότητα του πλοίου. Όχι γιατί είναι ναυτικό βίτσιο η φασίνα αλλά γιατί, άν είναι βρώμικο, δεν θα φανεί η σκουριά ή η σαπίλα που θα γίνει τρύπα. Αν η μηχανή είναι βρώμικη δεν θα φανεί από πού χάνει τα λάδια και κάποια στιγμή θα κολλήσει. Αν επικρατήσει η βρωμιά θα επικρατήσουν και οι αρρώστιες.
Θα κινδυνεύσει το ζην δηλαδή. Γι αυτό φορούν ανοιχτόχρωμα ρούχα οι ναυτικοί. Για να αναγκάζονται να έχουν τον χώρο τους καθαρό και να μη λερώνονται αφού οι ευκολίες καθαρισμού των ρούχων είναι μηδαμινές (τα φορούν και για να φαίνονται αν πέσουν στη θάλασσα). Το 50% της καθημερινής απασχόλησης στο πλοίο αφορά στην καθαριότητα γιατί αυτή είναι ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ για την καλή λειτουργία του υλικού και των ανθρώπων που με τη σειρά τους εξασφαλίζουν το ζην της πλωτής κοινωνίας.

Όλοι πρέπει να κάνουν χρήση του πόσιμου νερού με τρόπο που να εξασφαλίζει την επάρκεια για όλους. Το ίδιο και την τροφή. Αυτά υπάρχουν σε συγκεκριμμένες ποσότητες προϋπολογισμένες για όλους και τυχόν κατάχρηση από οποιονδήποτε επηρεάζει την εξασφάλιση του ζην του συνόλου.

Όποιος διαφωνεί με 'το σύστημα', δεν διανοείται να βάλει βόμβα στο μηχανοστάσιο ή να πει 'κλείνω το δεξί κατάστρωμα και δεν περνάει κανείς' γιατί έτσι το πλοίο θα πάει στον πάτο μαζί με τον βομβιστή ή δεν θα μπορεί να ταξιδέψει.

ΑΛΛΗΛΟΣΕΒΑΣΜΟΣ. Εξακολουθεί να υπάρχει στη θαλασσινή κοινωνία γιατί το πλαίσιο στο οποίο οι πολίτες τους ζουν, συμβιώνουν και διαβιώνουν, μπορεί να απόκτησε κουπιά, μετά πανιά, μετά τροχούς, μετά καζάνια και σήμερα αεριοστρόβιλους αλλά, έμεινε ίδιο και περιορισμένο στις εκάστοτε διαστάσεις μιας μοναχικής πολιτείας στο απέραντο της θάλασσας.

Εμείς εδώ έξω; Το καράβι έχει ήδη βουλιάξει, κολυμπάμε κατά μόνας βουλιάζοντας τον διπλανό μας για να κρατηθούμε στην επιφάνεια, κρατιόμαστε απ' τα μαλλιά μας μόνοι, παγωμένοι, ημιθανείς, αρνούμενοι να δούμε ακόμη και το πλοίο που μπορεί να μας σώσει.

Πήξαμε στους -ισμούς και στις φιλοσοφικές αναλύσεις περι τάξεων βασισμένες σε θεωρίες σοφών ανθρώπων που τις κατέθεσαν με τα δεδομένα της εποχής τους, κι είναι σαν να πίνουμε θαλασσινό νερό για να ξεδιψάσουμε. Καίμε τα σωθικά μας.

Παράκληση. Ικεσία.
Εσείς οι νέοτεροι. Ψάξτε το λίγο πιό κοινωνικά το θέμα. Πολύς εγωισμός και αυθεντία ξεχειλίζει απ΄τα λόγια σας με όρους που πάλιωσαν πια.
Εσείς οι παλιότεροι. Στείλτε τα παιδιά σας στη θάλασσα. Σε οποιαδήποτε δραστηριότητα σε σκάφη με πάνω από δύο άτομα πλήρωμα. Θα γίνουν καλύτεροι πολίτες. Θα μάθουν να σέβονται τον διπλανό τους. Θα μάθουν να δίνουν το χέρι τους να βοηθήσουν και δεν θα ντρέπονται ν' απλώσουν το δικό τους για να βοηθηθούν. Θα μάθουν να γίνονται καπετάνιοι και θα μάθουν να επιλέγουν και να σέβονται τον καπετάνιο τους. Και θα έχουν να προτείνουν πολλά για το κοινό καλό.
Οι δικές μου οι προτάσεις είναι πια αναξιόπιστες.
Όπως όλης της γενιάς μου θαρρώ.
Γιατί την ...κάτσαμε τη βάρκα.

έπονται κάποιες σκέψεις για τη θητεία